Dossier Chemours: Is de wetenschap dat het nu beter gaat genoeg?

SLIEDRECHT In mei vorig jaar reed ik naar Velsen-Zuid. Ik had daar mijn eerste afspraak voor het Dossier Chemours, met professor Jacob de Boer. Een man die hele ingewikkelde materie haarfijn en duidelijk kan uitleggen. En dat deed hij dan ook met verve. Hyper en totaal geïnspireerd reed ik de ruim honderd kilometer terug naar Dordrecht. Ondanks de uren onderzoeken en inlezen gaf een gesprek met Jacob de Boer me in ruim een uur tijd meer informatie dan dat ik kon bedenken. Het gaf me een goed beeld van wat voor stoffen er bij Chemours werden en worden gebruikt, van het gevaar van de uitstoot van die zogenoemde PFAS is en wat er de afgelopen pakweg zestig jaar de grond, de lucht en het water in is gegaan in de regio. 

Lees ook

Ted van der Vlies heeft hele hoge PFAS-waarden in zijn bloed: ‘Ik durf niet meer uit onze tuin te eten’

 

In de maanden die volgden bezocht ik de Tweede Kamer, het Provinciehuis, het hoofdkantoor van de actiegroep Gezondheid Vóór Alles aan de Sliedrechtse Baanhoek en sprak ik nog veel meer mensen. Ook de rest van elk snippertje nieuws rondom Chemours kwam tot me, soms tot vervelens toe. Het deed me steeds weer nadenken over wat er hier nu eigenlijk is gebeurd. Want dat Chemours gevaarlijke stoffen heeft uitgestoten, dat lijkt me duidelijk. Dat er gevolgen zijn voor mensen in Sliedrecht, Dordrecht en misschien ook wel de hele wereld - want de Dordtse chemiereus is niet de enige fabriek die deze omstreden stoffen gebruikt - lijkt me ook een feit. Je hoeft er alleen maar het verhaal van Ted van der Vlies op na te lezen om te merken dat de impact van de uitstoot van deze ‘forever chemicals’ - of ze nu direct kanker veroorzaken of niet - groot is. De discussie rondom Chemours deed me ook nadenken of ik hier in de regio wel goed woon met mijn kinderen. In hoeverre kan ik hen nog tegen dit soort invloeden beschermen, als het al niet te laat is? En belangrijker, wáár ter wereld kun je dan nog wel wonen? 

Ik geloof Chemours-directeur An Lemaire als ze zegt dat het tegenwoordig heel anders is, maar wat koop je daar per saldo voor als de omgeving in het verleden zo ernstig is vervuild dat je niet kunt eten uit je eigen tuin

Vorige week zaterdag bezocht ik het tweehonderdste emmertjesprotest van de actiegroep Gezondheid Vóór Alles die inmiddels is omgedoopt in de stichting Stop PFAS Stop Chemours. Zes dagen eerder interviewde ik als afsluiting van het Dossier Chemours An Lemaire, de directeur van Chemours Nederland. Ze vertelde me heel erg veel, maar in feite ook niets nieuws. Ja, ze snapte de gevoelens rondom de uitstoot in het verleden. Ze zei: ,,Wat in het verleden is gebeurd, moeten we adresseren en de problemen die mensen daardoor ervaren verdienen aandacht en moeten worden opgelost.” en ,,De fabriek die er nu staat, is in alles een heel andere fabriek dan vroeger. We snappen de sentimenten die leven, maar de situatie is nu heel anders dan in het verleden.” Ik was bij de emmertjesactie als journalist en niet als actievoerder, al heb ik me het afgelopen jaar meermaals afgevraagd of ik me ook niet aan had moeten sluiten bij het protest. Ik geloof Chemours-directeur An Lemaire als ze zegt dat het tegenwoordig heel anders is en dat Chemours er alles aan doet om de uitstoot van PFAS tot een minimum te beperken. Maar wat koop je daar per saldo voor als de omgeving in het verleden zo ernstig is vervuild dat je niet kunt eten uit je eigen tuin, de eieren van je eigen kippen niet kunt eten, je je kinderen alle drie borstvoeding gaf omdat dat ‘het beste’ voor ze was en je ze daarmee in feite meer hebt vergiftigd en je jaren in de zomer hebt gezwommen in een ‘gifplas’? Weegt de wetenschap dat het nu beter wordt gedaan op tegen al die andere zaken? Ik weet het oprecht niet. Hopelijk weet u, nu de reeks ten einde is, het antwoord op deze uiterst moeilijke vragen wél.

Marjanne Dijkstra

Alle verhalen in het Dossier Chemours nog eens lezen? Kijk dan hier: https://www.hetkompashardinxveld-giessendam.nl/chemours